پنجشنبه، 9 فروردین 1403
  
  • 1400/12/21
روزنوشت

دکتر مسعود مردانی

رییس انجمن متخصصین میکروبیولوژی بالینی و بیماری‌های عفونی ایران

واکسن اچ پی وی رایگان در دسترس مردم قرار گیرد/ عفونت‌های مقاربتی رو به افزایش است

واکسن اچ پی وی یک واکسن چهارظرفیتی است و ابتلا به این ویروس در سال‌های اخیر در ایران شیوع بسیاری پیدا کرده است. ثابت شده است که شیوع این بیماری ارتباط مستقیمی با روابط متعدد و حفاظت نشده دارد. 

 یکی از مشکلاتی که اخیرا رخ داده این است که به این دلیل که می‌خواهند جمعیت را افزایش دهند، وسایل جلوگیری از بارداری را مقداری محدود کرده و از دسترسی آسان به کاندوم در درمانگاه های دولتی ممانعت به عمل آورده‌اند. با این کار متاسفانه عفونت‌های مقاربتی از جمله بیماری سوزاک، سیفلیس و زگیل تناسلی رو به افزایش است. 

یکی از راه های موثر جلوگیری از زگیل تناسلی استفاده از واکسن اچ پی وی است که اسم تجاری آن گارداسیل است که چهارگونه مهم ویروس یعنی گونه های ۱۶، ۱۸، ۱۱ و ۶ را داراست. زمانی که افراد سه دز از این واکسن را در فاصله دو، چهار و شش ماه می زنند، خوشبختانه دیگر گرفتار این بیماری نمی شوند. از این چهار گونه، دو گونه آن یعنی ۱۶ و ۱۸ سرطان‌زا هستند. شایع ترین علت سرطان دهانه رحم در دنیا اچ پی وی است. متاسفانه در ایران نیز به وفور با موارد سرطان دهانه رحم مواجه هستیم. 

او افزود: برای جلوگیری از شیوع این بیماری بسیاری از کشورهای پیشرفته دنیا به دختربچه ها این واکسن را از سن ۹ تا ۱۱ سالگی تزریق می‌کنند. با زدن این واکسن که در حال حاضر چهارظرفیتی است و خوشبختانه واکسن نه ظرفیتی آن هم تا چند روز آینده به ایران می‌رسد، در سطح گروه های هدف شیوع سرطان دهانه رحم تا حد چشمگیری کاهش خواهد یافت. 

این واکسن به صورت رایگان در کشور ما در دسترس نیست و متاسفانه هزینه بر است. پیش از این، واکسن اچ پی وی قیمت کمتری داشت اما متاسفانه به دلیل بالا رفتن نرخ ارز به یک تا یک میلیون و نیم در هر دز افزایش پیدا کرده است و یک فرد باید سه تا چهار میلیون تومان هزینه کند تا بتواند به صورت کامل علیه اچ پی وی واکسینه شود. هیچ بیمه ای این واکسن را تحت پوشش قرار نداده است. بسیاری از افراد زمانی که شریک جنسی آنها دچار زگیل تناسلی می‌شود و درخواست واکسیناسیون اچ پی وی می‌کنند، متوجه می‌شوند این واکسن به دلیل وارد شدن با ارز آزاد بسیار کمیاب است. این واکسن رایگان و در دسترس همه نیست و حتی افرادی که با تجویز پزشک این واکسن را باید تزریق کنند هم باید هزینه آن را پرداخت کنند. متاسفانه واکسن اچ پی وی پوشش بالایی در ایران ندارد. این واکسن در آفریقای جنوبی، استرالیا، آمریکا و... برای همه کودکان با اولویت دختران تزریق می‌شود. 

قرار است واکسن اچ پی وی در آینده نزدیک در ایران تولید شده و به قیمت مناسب توزیع شود، اما متاسفانه به جای اینکه واکسن چهارظرفیتی و به تبع آن نه ظرفیتی آن را بسازند، دو ظرفیت آن را نیز کم کرده اند و واکسنی دو ظرفیتی طراحی کرده اند. قبل از کرونا قرار بود واکسیناسیون اچ پی وی به لیست واکسیناسیون وزارت بهداشت راه پیدا کند اما بعد همه گیری کرونا اولویت ها و محدودیت های اعتباری باعث شد اهمیت این مساله از ارج و قرب بیافتد. 

هر خانمی که ازدواج می‌کند، باید سالی یکبار تست پاپ اسمیر بدهد. این تست برای نمونه برداری از دهانه رحم برای کشف سرطان است. کسانی که این واکسن را تزریق می کنند، شاید در عمرشان یک یا دوبار نیاز داشته باشند که تست پاپ اسمیر بدهند و این مساله از نظر اقتصادی برای افراد بسیار مقرون به صرفه تر خواهد بود. سرطان دهانه رحم سختی ها و هزینه های زیادی را به افراد تحمیل می‌کند بنابراین توصیه می‌شود افراد برای تزریق این واکسن اقدام کنند. زنانی که در مراکز بهداشت و درمانی دولتی پرونده دارند و توسط متخصصان زنان و زایمان ویزیت می‌شوند، غربالگری برای آنان انجام می‌شود. در همین شهر تهران تعداد افرادی که به مراکز دولتی برای این غربالگری و تست پاپ اسمیر مراجعه می کنند، نسبت به افرادی که نمی روند بسیار اندک است. ثابت شده است، کمترین میزان مراجعه کننده برای این موارد به مراکز دولتی در شهر تهران داریم و افراد تمایل دارند به مطب های خصوصی مراجعه کنند.