جمعه، 7 اردیبهشت 1403
  
  • 1400/01/25
روزنوشت

دکتر امیر صدری

پزشک و روزنامه نگار

ده نکته آسترازنکایی

درحالي‌كه با كمبود آشكار واكسن كرونا در كشور روبرو هستيم، درخصوص بيشترين ميزان واكسن واردشده به كشور يعني واکسن آسترازنكا نكات منفي زيادي به خصوص در فضاي مجازي مطرح شده است. واقعيت اين است كه در فضاي رسانه‌اي جهان، جنجال‌هايي پيرامون عوارض جانبي واكسن آسترازنكا در جريان است كه بر ذهنيت بسياري از مردم كشورمان تاثير بسياري گذاشته است. حالا بسياري از پزشكان جوان كشور براساس اخبار اعلامي خواستار عدم تزريق واكسن آسترازنكا براي خودشان شده‌اند. اما حتي متخصصان كشور چند نكته ساده را درنظر نمي‌گيرند. :

1-  واكسن آکسفورد/آسترازنكا در حدود 50 كشور جهان مورد تجویز قرار گرفته و در هيچ كشوري اين مجوز لغو نشده است و تنها در كشورهايي مصرف آن در برخي گروه‌هاي سني متوقف شده است. عوارض لخته شدن پس از تزريق واكسن استرازنكا يك خطر واقعي است. وجود 79 مورد بروز لخته و 19 مورد مرگ پس از تزريق واكسن آسترازنكا گزارش شده است. البته كميسيون مشورتي اتحاديه اروپا اعلام كرده است كه هنوز در حال بررسي اين ارتباط است و هنوز چيزي ثابت نشده است. 
2- يك مورد در هر 250 هزار مورد تزريق عوارض و يك در يك ميليون تزريق خطر مرگ. حتي يك مورد مرگ ناخواسته هم بسيار بسيار مهم است و بايد سعي كرد از آن كاسته شود. اما خطر ترومبوٱمبولي در پروازهاي هوايي طولاني حدود يك در هزار و ميزان مرگ ناشي از آن يك درصد هزار است، يعني ده برابر خطر مرگ ناشي از واكسن آسترازنكا.
 3-  دكتر كاترين هندرسون، رييس آكادمي طب اورژانس رويال كالج لندن مي‌گويد: «اين روزها با شمار بسيار زياد مراجعان به اورژانس روبروييم كه پس از تزريق واكسن آسترازنكا با احساس بيماري مراجعه مي‌كنند كه تمام اين موارد مشكلات جزيي ناشي از تزريق واكسن است و هيچ موردي از عوارض جدي در روزهاي اخير نداشته‌ايم. اين واكنش نسبت به اين واكسن غيرطبيعي و نامناسب است.»
 4- وزارت بهداشت اردن اعلام كرده كه در اين كشور پس از تزريق 145 هزار دوز واكسن آسترازنكا هيچ موردي از عارضه جدي ديده نشده و مردم اين كشور نگران تزريق اين واكسن نباشند. در بيانيه وزارت بهداشت آمده است: «عوارض گزارش شده اين واكسن 1500000 درصد است كه بسيار بسيار ناچيز است.»
  5- تمام كشورهايي كه توقف تزريق واكسن آسترازنكا در برخي گروه‌هاي خاص سني را ممنوع اعلام كرده‌اند، گفته‌اند كه در صورت بودن جايگزين براي اين واكسن از جايگزين استفاده شود وگرنه از همين واكسن استفاده شود و قطعا تزريق اين واكسن سودمندتر از عدم تزريق هيچ نوع واكسني است.
 6- خطر ابتلا به ويروس كرونا در يك مقطع شش‌ماهه تا يك ساله چقدر است؟ شايد براساس ميزان درگيري كل كشور بشود گفت احتمال ابتلا و سپس ميزان فوت براثر ابتلا به كرونا در كشور يك در هزار يعني هزار برابر خطر فوت ناشي از تزريق واكسن آسترازنكا براساس  اطلاعات  فعلي  است.
7- آيا واكسن جايگزيني در شرايط فعلي وجود دارد؟ ميزان كل واكسن‌هاي سينوفارم و بهارات وارد شده به كشور روي هم نصف ميزان وارد شده آسترازنكا هم نيست كه بسياري از آنها تزريق شده است و از اسپوتنيك وي هم از ميزان يكصد هزار دوز 45 هزار دوز به سازمان نظام پزشكي اختصاص يافته است. البته با ورود محموله جدید واکسن سینوفارم گویا مقرر شده این واکسن هم در برنامه تزریق بخش خصوصی باشد. اما موضوع این است که به هر حال میزان و تنوع واکسن های در دسترس در کشورمان زیاد نیست
8- تزريق واكسن استرازنكا در كشورهاي پيشرفته و پيشرو از نظر علمي انجام شده است و كليه موارد عوارض واكسن به صورت دقيق ثبت و ضبط مي‌شود اما اين اتفاق در خصوص بقيه واكسن‌ها شايد به اين دقت نيفتاده است. حرف كلي اين است كه عوارض جانبي ذات واكسن‌ها و داروها به خصوص انواع نوظهور است. اين موج‌ها احتمالا ماه‌ها ادامه خواهند يافت و همان‌طوركه ماه‌ها پيش اكثريت اعضاي كادر نمي‌خواستند واكسن اسپوتنيك يا سينوفارم يا بهارات تزريق كنند و حالا نمي‌خواهند آسترازنكا تزريق كنند، موج‌هاي بعدي هم در راه خواهد بود.
 9- تزريق واكسن اختياري است. فردي كه استحقاق دريافت واكسن را دارد مي‌تواند واكسن دريافت نكند. اما سخن آخر اين است: خطر ابتلا به بيماري كوويد 19 بالا است. ميزان عوارض و مرگ‌آوري آن هم همين‌طور، خطر بروز عوارض واكسن اما بسيار بسيار كم است. انتخاب با شما است.
 10- يك جمله مشهور زبان انگليسي اين است: First is thebest. ترجمه وابسته به شرایط این لحظه این جمله می شود هر واكسني در اختيارتان گذاشته شد استفاده كنيد. (البته ان‌شاءالله هيچ‌وقت كسي نيايد پيش من و بگويد تو به من گفتي واكسن زدم و من زدم و حالا اين جوري شدم...)