جمعه، 7 اردیبهشت 1403
  
  • 1399/11/05
یادداشت

دکتر حمیرا وفایی

رییس سازمان نظام پزشکی شیراز - عضو شورای عالی نظام پزشکی

نامه ای به ریاست محترم کمیسیون بهداشت و درمان مجلس دکتر حسینعلی شهریاری

ریاست محترم کمیسیون بهداشت مجلس شورای اسلامی            با تقدیم صمیمانه ترین درودها

در روزهای اخیر صحبتی از قول رییس شورای فرهنگی اجتماعی زنان و خانواده  سرکار خانم دکتر کبری خزعلی در مورد حذف غربالگری اختلالات کروموزومی و ناهنجاری های مادرزادی و ماده ۴۰ طرح جوانی جمعیت در رسانه‌ها و فضاهای مجازی مطرح شده که باعث ایجاد واکنشهای زیادی در سطح جامعه گردیده است.
متاسفانه این دیدگاه و نگرش بر مبنای علمی و منطقی صحیحی استوار نبوده و به نظر می رسد که نظر صایب و علمی متولیان  سلامت در وزارت بهداشت، سازمان نظام پزشکی، انجمن‌های علمی و سایر مراجع علمی یا اخذ نشده و یا مدنظر قرار نگرفته است.
اگرچه چنین به نظر می رسد که این پیشنهاد در راستای سیاست‌های کلان نظام مبنی بر افزایش و جوان سازی جمعیت باشد ولی شایان توجه است که در ابلاغ این سیاست ها توسط مقام  معظم رهبری با صراحت به افزایش جمعیت سالم اشاره شده و توجه به این نکته بسیار مهم است که فقط جمعیت جوان سالم می تواند آینده ای درخشان برای این کشور را رقم بزند و نه  جمعیتی که دچار ناتوانیهای مادرزادی و مشکلات ژنتیکی و نیازمند به مراقبت و دریافت خدمات درمانی و حمایتی باشد. ‌
 ناهنجاری‌های مادرزادی و مشکلات کروموزومی از شایعترین علل مرگ و میر و معلولیت جنینی، نوزادی و شیرخوارگی می باشند. به دنیا آمدن و زنده ماندن چنین نوزادانی که دارای نقایص جنینی شدید و ناتوانی جسمی و مغزی هستند، تاثیر عمیق و منفی بر زندگی کل اعضای خانواده، کاهش نرخ باروری و حتی اتلاف منابع مالی، اقتصادی و اجتماعی کشور خواهد داشت. 
تاریخچه غربالگری سندروم داون و اختلالات جنینی مشابه به ۵ تا ۶ دهه قبل برمی‌گردد و در هر دهه با مطالعات گسترده و انجام تحقیقات علمی، مبتنی بر شواهد و کاربردی دقیق، کارایی روش های غربالگری بصورت روزافزون افزایش یافته و میزان گزارشات مثبت کاذب یا منفی کاذب آن نیز بسیار کم شده است و تقریباً در تمام کشورهای دنیا و از جمله کشور عزیزمان ایران به همه مادران باردار چنین غربالگریهایی پیشنهاد می گردد. لازم به ذکر است که مادر  و خانواده ایشان بر اساس شرایط مشخص و توضیحات داده شده ، کاملاً آگاهانه و بدون اجبار و بصورت اختیاری تصمیم به انجام یا عدم انجام تست های غربالگری می گیرند. 
انجام غربالگری ، داشتن بارداری سالم و آرام و سایر اقدامات لازم جهت اطمینان نسبی از سلامت مادر و جنین اکنون دیگر فقط مطالبه جامعه پزشکی و متولیان  سلامت نیست بلکه یک مطالبه عمومی، منطقی و مردمی است لذا خواهشمند است که قبل از تصویب نهایی طرح جوانی جمعیت و بخصوص ماده ۴۰ و طرح های مشابه از مشاوره مجامع علمی بین المللی، انجمن های علمی گروه پزشکی، سازمان نظام پزشکی، دانشگاههای علوم پزشکی و سایر گروههای مرجع و نخبه مردم شریف کشور استفاده بهینه گردد، چه بسا حذف غربالگری نقض غرض بوده و باعث ایجاد نگرانی بیشتر مردم ، کاهش موالید بدلیل مشکلات نگهداری از فرزند ناتوان و یا ترس از داشتن فرزند ناسالم و حتی افزایش میزان سقط های غیر علمی، غیر قانونی و افزایش خطر جانی برای مادر و جنین گردد.
همانگونه که مستحضرید  سلامت یکی از مقوله های بسیار مهم ، اساسی و ظریف می باشد و هر گونه طرح موضوع ، تصمیم گیری و تصویب طرح در این مورد بدون حضور کارشناسان و خبره های حوزه سلامت و دارای تسلط حرفه ای کافی می تواند موجب به خطر افتادن سلامت جامعه و آینده سازان این مرز و بوم و ایجاد ضرر و زیان مادی و معنوی بیشتری برای کشور عزیزمان ایران گردد.

من آنچه شرط بلاغست با تو می‌گویم
تو خواه از سخنم پند گیر و خواه ملال