شنبه، 1 اردیبهشت 1403
  
  • 1399/07/23
روزنوشت

دکتر پریسا فرنیا

دکترای میکروبیولوژی مدیکال

به مناسبت روز ملی مبارزه با سل

اهمیت سل در پاندمی کرونا :

سل بیماری عفونی شایعی می باشد که عامل آن باکتری به نام "مایکوباکتریوم توبرکلوزیس" است . این بیماری قدمتی به اندازه تاریخ بشریت دارد . در میان ایرانیان سل به نام " قرحه ریوی"  مشهور بوده است که بعدا به اسم "تب لازم "معروف شده است . ابوبکر محمد بن زکریایی رازی پزشک نامدار ایرانی (865 -925 میلادی ) اولین طبیبی بوده است که از سل استخوان دست و پا صحبت کرده و شیخ االرئیس ابوعلی سینا ( 980-میلادی 1037)در کتاب " القانون فی الطب " سل را در 3مرحله شرح داده است :

  • دوره پیش از تورم یا ابتدایی
  • دوره قرخه ای ( نرمی)
  • دوره غاری ( کهفی)

این نکته حائزاهمیت است که  تقسیم بندی فوق الذکر در پاتولوژی امروزی نیز مورد قبول میباشد . آنچه مشخص است  باکتری سل  به طور معمول به ریه ها حمله می کند  اما می تواند بر دیگر اندام های بدن نیز تاثیر گذار باشد  . البته به دلیل آنکه سیستم ایمنی بدن در مقابل این باکتری دفاع کرده و در اطراف آن یک دیواره محکم محافظتی می کشد ورود باکتری سل به ریه ها به معنی ظهور بیماری نیست. پس در بحث سل ما با افراد فعال دارای علایم بالینی (10 درصد) و افراد بدون علایم بالینی (این افراد یک سوم از جمعیت جهان را در بر میگیرند که در صورت تضعیف سیستم ایمنی توانایی تبدیل به حالت فعال را دارند) روبرو هستیم.  در هر زمانی خطر تبدیل بروز بیماری در این گروه وجود دارد، به همین دلیل سل  هنوزیکی از 10 علل اصلی مرگ ومیر در جهان می باشد . مهم ترین خصوصیت باکتری سل خاصیت اسید-فست بودن آن است که با رنگ آمیزی زیل نلسون اکثر موارد حاد قابل شناسایی هستند.به طور معمول افراد فعال دارای علایم بالینی  با روش های رادیولوژیک ، آزمایشهای میکروسکوپی ، کشت میکروبیروبیولوژیک مایعات بدن و روش های نوین مولکولار قابل تشخیص می باشند. معمولا تشخیص سل نهفته نیز از  طریق تست توبرکولین( (TST و اندازه گیری  اینترفرون گاما (تست IGRA) امکان پذیر میباشد .

دورنما

جهانی عاری از سل – به صفر رسیدن مرگ و میر ، بیماری و رنج ناشی از سل

هدف

پایان اپیدمی سل در جهان

 

شاخص ها

مراحل

اهداف

2020 سال

2025 سال

  SDGدر سال 2030

END TB در سال 2035

کاهش تعداد مرگ و میر ناشی از سل در مقایسه با سال 2015 (٪)

35%

75%

90%

95%

کاهش میزان بروز سل در مقایسه با سال 2015 (٪)

20%

(<85/100 000)

50%

(<55/100 000)

80%

(<20/100 000)

90%

(<10/100 000)

خانواده های مبتلا به سل  که به این بیماری با هزینه های بالا مواجه هستند (٪)

صفر

صفر

صفر

صفر

 

طبق سند استراتژیک منتشر شده توسط سازمان بهداشت جهانی در خصوص خاتمه اپیدمی سل  (جدول زیر) بایستی تا سال 2035 شاهد جهانی عاری از سل باشیم.

 

 

متاسفانه با توجه به شیوع پاندمی کووید-19 اهمیت بیماری سل در چند ماه گذشته نادیده گرفته شده است که این امر می تواند منجر به بروز مشکلات جدی در جامعه شود .با  توجه به شرایط کنونی شامل کاهش توجه و اهمیت به موضوع سل به دلیل ترس عمومی در جامعه در خصوص کووید- 19 ، که مراجعه افراد را به مراکز درمانی کاهش داده است، آیا این استراتژی های مشخص شده توسط سازمان بهداشت جهانی قابل دسترس و محقق شدن هستند ؟ به نظر میرسدکه یکی از راه های پیشگیری از این بیماری غلبه بر ترس ابتلا به بیماری کرونا و هم چنین ادامه فعالیت مراکز درمانی برای پذیرش این بیماران می باشد .

در این راستا با هدف هم اندیشی و تبادل نظرات بین دانشمندان مختلف در این زمینه کنگره ای توسط جمعیت آسیایی – آفریقایی مایکوباکتریولوژی (www.ijmyco.org) در تاریخ 6 و 7 اسفند ماه  1399  در بیمارستان مسیح دانشوری برگزار می گردد. از کلیه اساتید داخل کشور دعوت به عمل می آید که برای تبادل تجریاب خود در وبینار فوق الذکر حضور بهم رسانند . در ضمن برای کسب اطلاعات  بیشتر می توانید از طریق ایمیل آدرس aasm.abstracts@gmail.com   با ما در ارتباط باشید .